Μαμάδες και μπαμπάδες προσοχή! 
Εν όψει της νέας σχολικής χρονιάς!


"Στη σημερινή εποχή δεν χρειάζεται να είσαι μορφωμένος για να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι τα πιθανά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο μαθησιακό τομέα π.χ. διάσπαση, δυσλεξία, δυσορθογραφία ή οτιδήποτε άλλο. Χρειάζεται να είσαι αρκετά ενεργοποιημένος και για να μην πέσεις θύμα του "ειδικού" που θα επισκεφτείς για να σου πει ότι το παιδί σου έχει ένα από τα παραπάνω θέματα ή ενδεχομένως και όλα μαζί! Παρατηρώ τον τελευταίο καιρό ότι στον βωμό του κέρδους έχουμε πληθώρα παιδιών που φορτώνονται από μικρά στο κεφαλάκι τους με κάθε είδους "μαθησιακό"...Ένα παιδί που δεν μπορεί να συγκεντρωθεί πάνω από 2 λεπτά σε ένα παιχνίδι, δεν έχει απαραίτητα διάσπαση, ένα παιδί που δεν μπορεί να προφέρει καλά "εν-θύ-μι-ο", αν είναι 4 ετών(!) (γιατί το άκουσα με τα αυτιά μου και αυτό) δεν νομίζω ότι χρειάζεται επισκέψεις και σε λογοθεραπευτή για να το διορθώσει...για το αν το παιδί έχει κάποιο από τα παραπάνω, καλό είναι να αποφασίσει ομάδα ειδικών και πιστοποιημένων δημόσιων φορέων και έπειτα αντίστοιχη βοήθεια από ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα. Όσο και αν η τεχνολογία λειτουργεί, ομολογουμένως, εις βάρος του λόγου, έχω βαρεθεί να συναναστρέφομαι με παιδιά που δήθεν έχουν πρόβλημα (και δεν έχουν τίποτα στην τελική). Μαμάδες-μπαμπάδες προσοχή-ενεργοποίηση και πολλή δουλειά με τα παιδιά μας...πρώτα εμείς και μετά οι ειδικοί"...

Αρχαία ελληνικά-Περί μεταφράσεως

Αρχαία ελληνικά-Περί μεταφράσεως

Η ανακοίνωση του νέου εξεταστικού συστήματος που θα οδηγεί στην εισαγωγή στην τριτοβάθμιά εκπαίδευση, επαναφέρει για άλλη μια φορά στο προσκήνιο, τη διαχρονική αντιπαράθεση κάθε είδους «ειδημόνων» σχετικά με την προτίμηση της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από το πρωτότυπο ή από μετάφραση. Αναρωτιέται κανείς εύλογα, ποιος ο λόγος αυτής της επανεμφανιζόμενης έριδας, ανάμεσα σε υποστηρικτές της μίας ή της άλλης πλευράς. Πρόκειται για ένα ψευτοδίλημμα, μια συζήτηση για τη συζήτηση, μια θεωρητικολογία, πέρα από κάθε διάθεση για επιλογές εφικτές και παιδαγωγικά ωφέλιμες; Ποιος χάνει και ποιος κερδίζει άραγε, από την υιοθέτηση κάθε πλευράς; Και τελικά, τι θα ήταν πιο προσοδοφόρο και ωφέλιμο για τους μαθητές μας;

      Η ίδια η ιστορία της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας έχει να επιδείξει μια διαχρονική αντιπαράθεση, που λαμβάνει συχνά- πέρα από τις εκπαιδευτικές- πολιτικές προεκτάσεις. Από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση  του 1929, όταν η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου εισάγει τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας  από μετάφραση στο Γυμνάσιο και την κατάργησή της, μετά τις αντιδράσεις της  Φιλοσοφικής Αθηνών, έως σήμερα, η αντιπαράθεση είναι συνεχής και δείχνει να επαναλαμβάνεται ανά χρονικά διαστήματα «πολιτικού εκσυγχρονισμού» ή «επιστροφής στην παράδοση». Η  εκπαιδευτική  μεταρρύθμιση του 1976, έρχεται να καταργήσει τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής από πρωτότυπο και να υιοθετήσει τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας από μετάφραση. Από τότε και μέχρι σήμερα, συχνά η υιοθέτηση της αποκλειστικής μελέτης των αρχαίων ελληνικών κειμένων μόνο από μετάφραση ορίζεται ως απόδειξη της προόδου και της αλλαγής του κατεστημένου. Άλλοτε, η επάνοδος της διδασκαλίας στο πρωτότυπο, θεωρείται απόδειξη της ενίσχυσης των δεσμών με την παράδοση και ανάδειξης της Ελληνικότητάς μας.

         Τι είναι αυτό που ουσιαστικά λείπει σε όλες αυτές τις προσπάθειες και τις οδηγεί κάθε φορά αμφισβήτηση και αντικατάσταση; Πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες, αυτό που όντως παρατηρείται είναι η έλλειψη δημιουργίας κινήτρων στα παιδιά που θα τα ωθήσουν να αγαπήσουν την αρχαία ελληνική γλώσσα. Να την δουν όχι ως μια «ξένη γλώσσα» όπως συχνά μας λένε, όχι ως «νεκρή γλώσσα», αλλά να καταλάβουν ότι αυτή η γλώσσα είναι η δική μας γλώσσα, που πλάθεται, αλλάζει, μετασχηματίζεται με τα χρόνια, αλλά είναι ζωντανή και ακμαία όπως ποτέ άλλοτε. Ίσως έχει έρθει η ώρα να μάθουμε… Να μάθουμε και εμείς οι δάσκαλοι, από  το «μέτρον» των αρχαίων, εκείνο, που ως άριστο, τους οδήγησε σε μια άνευ επανεμφανίσεως ακμή πνευματική, κοινωνική και πολιτισμική. Ταυτόχρονα, να αφουγκραστούμε περισσότερο τις προτιμήσεις των ίδιων των μαθητών. Εάν ρωτήσουμε γιατί δεν τους αρέσουν τα αρχαία, θα μας απαντήσουν ότι βαριούνται να αποστηθίσουν εκατοντάδες γραμματικούς τύπους και θεωρίες του συντακτικού. Εάν τα ρωτήσουμε για το περιεχόμενο των κειμένων που διδάσκονται, θα μας απαντήσουν ότι δεν έχουν καταλάβει και πολλά, φτάνει να πάρουν τη βαθμολογία από τη μετάφραση για να περάσουν το μάθημα.

Έχει έρθει η ώρα να επικεντρωθούμε πιο πολύ στους τρόπους διδασκαλίας και να σταματήσουμε να ερίζουμε για το αν είναι καλύτερη η προσήλωση στο πρωτότυπο ή στο μεταφρασμένο κείμενο, αν είναι πιο ορθή η φιλολογική ή η λογοτεχνική μετάφραση ή η εξέταση στη μετάφραση. Προσήλωση σε έναν πιο ελκυστικό τρόπο διδασκαλίας που θα ήταν σαφώς πιο επικοινωνιακός, θα κέντριζε το ενδιαφέρον των μαθητών και να οδηγούσε στην μετουσίωση αυτού του ενδιαφέροντος σε αγάπη για τις αξίες τα ιδανικά και τους μυούσε στη μαγεία της αρχαίας ελληνικής σκέψης.

Κείμενα από το πρωτότυπο λοιπόν, αλλά και κείμενα από μετάφραση! Γιατί τότε πραγματικά δεν θα είχε μεγάλη σημασία η τοποθέτησή στη μια ή στην άλλη πλευρά του «στρατοπέδου», δεν θα είχε μεγάλη σημασία πόσα κείμενα θα διδάσκονταν από μετάφραση μόνο, ή από το πρωτότυπο μόνο…και γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα, αλλά και περιεχόμενο που εξάπτει τη φαντασία των μαθητών, αλλά με μέτρο και τα δυο, μέχρι το σημείο που δεν θα γίνεται κουραστική η μαθησιακή διαδικασία.

Τα άκρα δεν βοηθούν ποτέ. Η υιοθέτηση μόνο του πρωτοτύπου ή μόνο της μετάφρασης δεν πρόκειται να δημιουργήσει περισσότερο ενδιαφέρον στα παιδιά. Η ουσία βρίσκεται στη διδασκαλία χωρίς «παπαγαλία». Η ίδια η αρχαία ελληνική σκέψη μπορεί να μας βοηθήσει. Μεσότητα! Ούτε υπερβολή, ούτε έλλειψη. Στη μεσότητα κρύβεται η λύση.

Ι. Μαντζώρου

Με ποια ψυχολογία να πάω στις Πανελλήνιες;

Μας χωρίζουν μόλις λίγες ημέρες από την έναρξη των Πανελληνίων εξετάσεων, μιας περιόδου ψυχοφθόρας, τόσο για τους μαθητές, όσο και για τους γονείς τους. Το άγχος και η ψυχολογική πίεση έχουν φτάσει στο έπακρο και οι οικογένειες βιώνουν την τελική προσπάθεια των παιδιών τους υπό την πίεση ενός συστήματος εξετάσεων που αξιολογεί, χωρίς να δικαιολογεί λάθη και κρίνει μέσα σε λίγες ώρες την περαιτέρω πορεία κάθε μαθητή.

Όσοι έχουν διαβάσει, έχουν άγχος διότι έχουν αφιερώσει τόσο χρόνο στην προσπάθεια και φοβούνται μήπως ένα λάθος στις απαντήσεις ή ένα κενό μνήμης, τους οδηγήσει στην αποτυχία. Από την άλλη πλευρά, όσοι δεν έχουν διαβάσει, έχουν άγχος διότι ξέρουν ότι οι ημέρες που έρχονται θα περνούν μέσα από μια συνεχή αποτυχία που δεν θα φαίνεται να έχει τέλος. Στο πλαίσιο αυτό, αντιλαμβανόμαστε όλοι όσοι είμαστε κομμάτι αυτού του συστήματος, μαθητές, γονείς και καθηγητές, ότι το άγχος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο φόβος της αποτυχίας. Επιτακτικές όσο ποτέ, προβάλλουν ορισμένες πρακτικές εφαρμογές συμπεριφοράς ώστε να διατηρηθεί η πολυπόθητη ψυχραιμία και να γίνει όλο αυτό που περνάμε μια, αν όχι ευχάριστη, τουλάχιστον όχι δυσάρεστη περίοδος.

Αρχικά, θα πρέπει να κατανοηθεί ότι το άγχος αποτελεί πολύ κακό σύμβουλο για τους υποψηφίους, δεν είναι όμως απαραίτητα κακό, αντιθέτως θα ήταν χρήσιμο να το αντιμετωπίσουμε ως κινητήριο δύναμη και όχι ως ανασταλτικό παράγοντα που μας παραλύει και μας κάνει να αδυνατούμε να αποδώσουμε.  Αν τα παιδιά καταφέρουν να το διαχειριστούν, τότε θα μπορέσει να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για εγρήγορση και συνέχιση της προσπάθειας.

Οι μαθητές θα ήταν χρήσιμο να σκέφτονται ότι οι Πανελλήνιες εξετάσεις δεν είναι η κρισιμότερη στιγμή της ζωής τους. Άλλωστε, ένα παιδί έχει να συναντήσει τόσες  δύσκολες και αγχωτικές καταστάσεις στη ζωή του, οπότε καλό είναι να μάθει από τώρα να ανταποκρίνεται σε αυτές με ψυχραιμία.

Κι αυτό ακριβώς είναι που πρέπει να τους ενσταλάξουν γονείς και καθηγητές. Οι γονείς ξέρουν ότι η αξία του παιδιού τους σε καμία περίπτωση δεν μετριέται με την επιτυχία ή την αποτυχία του στις εξετάσεις. Το παιδί τους όμως ίσως να μην το έχει αντιληφθεί. Ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο, ψύχραιμα, για να τους το εξηγήσουμε μέσα στα πλαίσια μια ήρεμης συζήτησης. Το ίδιο οφείλουμε και όλοι οι καθηγητές τους. Ας μην θεωρούμε αυτονόητο ότι τα παιδιά, ξέρουν ότι τα αγαπάμε και προσπαθούμε πάντα να σταθούμε κοντά τους, είτε πετύχουν, είτε αποτύχουν. Η δημιουργία ενός κλίματος ηρεμίας, εμπιστοσύνης και ενθάρρυνσης, θα μπορούσε να τα βοηθήσει να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους, ή έστω να κρατήσουν την ηρεμία τους. Ας είμαστε όλοι διαθέσιμοί, παρά την κούραση της περιόδου, να τα ακούσουμε και να τα συμβουλεύσουμε με καλύτερο δυνατό τρόπο.

Οι μαθητές ας θυμούνται ότι θέλουν την επιτυχία, αλλά και στην περίπτωση της αποτυχίας, υπάρχουν εναλλακτικές και νέοι δρόμοι θα ανοιχτούν μπροστά τους! Όπλα τους η θετική σκέψη, η πίστη ότι όλα θα πάνε καλά και κυρίως η ουσιαστική υπομονή όλων. Κάθε προσπάθεια χρειάζεται υπομονή. Υπομονή λοιπόν, Πανελλήνιες είναι, θα περάσουν!

Καλή δύναμη και επιτυχία σε όλους!

Ιωάννα Μαντζώρου

Φιλόλογος

Μ.Α. Ελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία

Σύμβουλος καθηγήτρια-Διεύθυνση Φιλολογικού

Πουκαμισάς Χαλκίδας & Ψαχνών Ευβοίας

Fb: Φροντιστήρια Πουκαμισάς Χαλκίδας

https://imantzorou.blogspot.gr

Συμβουλές Πανελλαδικές Πουκαμισάς Χαλκίδας

evianews.com

Στο ίδιο θρανίο...

    Στο ίδιο θρανίο...καταστρώναμε σχεδιαγράμματα εκθέσεων με στόχο τη Σχολή Ικάρων...Ήθελε να πετάξει ψηλά, να ανοίξει τα φτερά του! Ο δρόμος των Πανελληνίων ήταν μονόδρομος για την προσδοκία του. Δεν τον άκουσα όμως ούτε μια φορά να δυσανασχετεί. Ούτε παραπονέθηκε αν είχε πολλά να μελετήσει. 

   Στο ίδιο θρανίο...με το πείσμα του, την παράγραφο την έκανε έκθεση και η επιμονή του, τον οδηγούσε κάθε μέρα σε μια νέα προσπάθεια, μια καινούρια κατάκτηση. Ναι, οι βαθμολογίες που έπρεπε να γράψει πολύ υψηλές. Αλλά αυτή η ηρεμία και η σιγουριά στο βλέμμα του με έκανε να αισθάνομαι ότι θα τα κατάφερνε ό,τι κι αν γινόταν.
    Αυτός ο Ίκαρος πετάει εδώ και χρόνια στον ουρανό της χώρας μου και με κάνει να αισθάνομαι ότι αυτή η χώρα δεν φοβάται καμιά εχθρική επιβουλή. Χρόνια αργότερα, έμαθα από κάποιους συμμαθητές του, ότι από το νηπιαγωγείο ακόμη, ήξερε τι ήθελε να γίνει όταν μεγαλώσει...Τελικά, πόσο διαχρονικό το "τά αὐτοῦ πράττειν εἰς ὁ αὐτοῦ ἡ φύσις ἐπιτηδειοτάτη πεφυκυῖα εἴη" και πόσο τυχεροί είμαστε όλοι εμείς που η ζωή μάς δίνει την ευκαιρία να μοιραζόμαστε την προσπάθεια τέτοιων ανθρώπων.
        Σε μια χώρα που αν και λαβωμένη, γεννά ακόμη τέτοια παιδιά, ας μην ψάχνουμε να τιμήσουμε πρότυπα ζωής αλλού...είναι στις αίθουσες που κάνουμε μάθημα, στα ίδια θρανία...

Η τυχερή γενιά

      Σήμερα ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας οι θέσεις που θα προσφέρει φέτος η πολιτεία μας, σε κάθε τμήμα Πανεπιστημιακό και Τεχνολογικό, στα παιδιά που δίνουν Πανελλαδικές εξετάσεις τον Ιούνιο...
      Δεν ξέρω τελικά αν αυτή η γενιά, η νέα γενιά των μαθητών που γαλουχούνται μέσα στη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης, είναι πιο τυχερή από τη δική μας. 

      Στα μαθητικά μας χρόνια η πληροφορία ερχόταν πάντα με το σταγονόμετρο και τις περισσότερες φορές μετά από επίμονη πίεση για ενημέρωση προς τους διευθυντές των σχολείων μας ...Οι πίνακες με τις θέσεις για τα Πανεπιστήμια, αλλά και έννοιες όπως ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός και οι εγκύκλιοι, τη δεκαετία του '90, ήταν γνώσεις που μπορούσαν να τις έχουν ένα-δυο "ψαγμένοι" γονείς ή το πολύ πολύ τα παιδιά των καθηγητών. Δεν επρόκειτο για μια γνώση διαστρεβλωμένη, μια επιτηδευμένα αποσιωπημένη, αλλά σίγουρα φιλτραρισμένη, από την ομάδα των καθηγητών των σχολείων...
     Έτσι προχωρούσαμε προς τις εξετάσεις, μαθαίνοντας τις πληροφορίες "από στόμα σε στόμα". Έφτανε η μέρα των εξετάσεων, με μια ύλη τριπλάσια από τη σημερινή και ιδίως τα παιδιά των μικρών επαρχιακών πόλεων, δεν ξέραμε με πόσους άλλους διαγωνιζόμαστε για μια θέση στο Πανεπιστήμιο! Το Πανεπιστήμιο που , σημειωτέον, το είχαμε δηλώσει πριν από το Πάσχα με μηχανογραφικό που μας έδιναν για λίγες μέρες στο σπίτι και περιείχε απλά τίτλους σχολών. Πού να βρεθούν ευκολίες να πληροφορηθεί κανείς τα επαγγελματικά δικαιώματα ή τα μαθήματα των σχολών! Δεν ήταν και λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες το ένα παιδί παρασυρόταν από το άλλο και είχαμε ολόκληρη γενιά μαθητών να σπουδάζουν την "πληροφορική" ή τα "οικονομικά" χωρίς να έχουν κάποια αίσθηση για το τι θα γίνει με την  επαγγελματική τους αποκατάσταση... Κι όμως, όταν έμπαινες στην αίθουσα να δώσεις, δεν ήσουν καν φορτισμένος με τη σκέψη ότι η Νομική της Αθήνας θα έπαιρνε εκείνη τη χρονιά 477 ή 450 παιδιά...Πήγαινες με μόνη δύναμη τη δύναμη του Νου σου, χωρίς την πίεση της πληροφορίας να σε ταλαιπωρεί μήνες πριν...

     Σήμερα, από την άλλη, οι μαθητές της τρίτης Λυκείου, μπορούν να μάθουν σχεδόν τα πάντα, πολλές φορές γρηγορότερα και από....το υπουργείο Παιδείας! Η πληροφορία έρχεται με τέτοιον καταιγισμό και τόση δύναμη που κινδυνεύει ο νέος να συνθλιβεί ανάμεσα σε χαοτικές πληροφορίες για... τα πάντα! Καθημερινά, δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, αναρτούν δεκάδες πληροφορίες για σχολές, μαθήματα, επαγγελματικά δικαιώματα... Όλοι "γνωρίζουν" τα πάντα. Όλοι ειδήμονες. Όλοι επί παντός επιστητού... Έτσι, συχνά, φορτισμένο το παιδί, πάει να γράψει εξετάσεις, με μια συνιστώσα άγχους περισσότερη απ΄ότι παλιά...

     Μήπως τελικά η κοινωνία της πληροφορίας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ΄όσα επιλύει; Γιατί καλή και χρήσιμη η πληροφορία, αλλά μήπως για τον μαθητή όλα αυτά τα χρήσιμα, δεν του είναι και απαραίτητα για την ψυχική του ηρεμία; Ποια είναι τελικά πιο τυχερή γενιά;

I.A.M.

"Τι μου έμαθε ο Hawking"

    Η αλήθεια είναι ότι προσωπικά δεν μπορούσα να καταλάβω πολλά από αυτά που άκουγα να λέει ο Steven Hawking. Ένα βράδυ Πρωτοχρονιάς ήταν, όταν είδα μια ταινία αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του… Ανάμεσα σε διατυπώσεις για μαύρες τρύπες του σύμπαντος, απόψεις για την ύπαρξη του πλανητικού συστήματος…παρακολουθούσα εναγωνίως να του λένε ότι θα πέθαινε σε μικρό χρονικό διάστημα από τη διάγνωση της ασθένειάς του... Και ήταν λίγο καιρό πριν να με ακινητοποιήσει- για επτά ολόκληρους μήνες- στο κρεβάτι, μια επιπλοκή στην εγκυμοσύνη μου.
    Αφήνοντας πίσω όλες τις δυσοίωνες προβλέψεις, πιάστηκε από την ευκαιρία που του έδωσε η ίδια η ζωή, έζησε, αγάπησε, αγαπήθηκε, έκρινε και κρίθηκε. «Ξεζούμισε» τη ζωή αυτός ο άνθρωπος. Τη ζωή, τη ζωή την οποία άδραξε….Αυτά με συνεπήραν! Καθώς οι μαύρες τρύπες του σύμπαντος έρχονταν και έφευγαν στο μυαλό μου, η ίδια η ύπαρξή του υπήρξε το πρότυπο λίγο καιρό μετά, τη στιγμή που το χρειάστηκα. Σκέφτηκα ότι, αν ένας άνθρωπος μένει ακινητοποιημένος σε ένα καροτσάκι για πενήντα χρόνια, χωρίς καν να μπορεί να αρθρώσει, αλλά μιλάει μέσα από ένα λογισμικό και μπορεί να εκφράζει όλες αυτές τις θαυμάσιες επιστημονικές σκέψεις, ποιος μου επέτρεπε εμένα να λυγίσω και να μην προσπαθήσω να αγωνιστώ… Λίγα από αυτά σκέφτηκα εκείνο το πρωινό και ζήτησα από τον Δημήτρη να μου φέρει στο κρεβάτι ένα laptop, ένα ακουστικό και να τοποθετήσει μία οθόνη μέσα σε μια αίθουσα του φροντιστηρίου.
     Και για έναν περίεργο «συμπαντικό» λόγο, μείναμε όλοι σε αυτήν την αίθουσα…όλοι οι μαθητές εκεί... Δεν έφυγε κανείς… εμπνεύστηκα και ενέπνευσα…Όλοι μας, εκείνη την συναρπαστική χρονιά, μάθαμε ότι είναι καλύτερα να κοιτάς ψηλά στα άστρα και όχι προς τα κάτω. Εκεί είναι η μαγεία και η βαθύτερη αξία του Hawking…